Τι είναι το Μέλι;

Το μέλι είναι η φυσική γλυκιά ουσία που παράγουν οι μέλισσες από το νέκταρ των φυτών, ή από εκκρίσεις των ζωντανών μερών των φυτών, ή από εκκρίματα εντόμων που απομυζούν φυτά, τα οποία οι μέλισσες συλλέγουν, μετατρέπουν αναμειγνύοντας με ειδικές ουσίες του σώματός τους, αποθέτουν, αφυδατώνουν, και αποθηκεύουν στις κηρήθρες της κυψέλης, προκειμένου να το ωριμάσουν.

Είδη Μελιού

Διακρίνουμε τα μέλια σε δυο κατηγορίες. Τα μέλια ανθέων ή νέκταρος που προέρχονται από το νέκταρ των φυτών και τα μέλια μελιτώματος που προέρχονται από τους φυσικούς χυμούς των φυτών και των εντόμων που τρέφονται από τα φυτά αυτά.

" Μέλια Ανθέων "

Πορτοκαλιάς, θυμαριού, ευκαλύπτου, δενδρολίβανου, λεβάντας, λυγαριάς, ακακίας είναι μερικά από τα μέλια που προέρχονται από το νέκταρ που παράγουν τα αντίστοιχα φυτά.

" Μέλια Μελιτώματος "

Το μέλι του πεύκου, της βελανιδιάς και του ελάτου είναι μερικά από τα μέλια που προέρχονται από τα μελιτώματα των αντίστοιχων φυτών.

Χίλια Λουλούδια, Χίλια Μέλια

Θεωρητικά οι μέλισσες παράγουν τόσα μέλια όσα είναι και τα φυτά που δίνουν νέκταρ και μελίτωμα. Πρακτικά όμως δεν έχουμε τόσα πολλά μέλια διότι οι ποσότητες που παράγονται δεν είναι μεγάλες. Κάθε περιοχή παράγει τα δικά της μέλια ανάλογα με την ανθοφορία της.

Όταν στην περιοχή δεν υπάρχει μια επικρατούσα ανθοφορία π.χ. πορτοκαλιάς ή θυμαριού, το μέλι που θα παραχθεί θα είναι μέλι ποικίλης ανθοφορίας.Αντίστοιχα, όταν υπάρχει μια επικρατούσα ανθοφορία, το μέλι θα πάρει τα χαρακτηριστικά της, δηλαδή τη γεύση το άρωμα και το χρώμα, και θα ονομαστεί ανάλογα, π.χ μέλι θυμαριού.

Η Ποιότητα του Μελιού

Η ποιότητα του μελιού εξαρτάται από το μελισσοκόμο και τον εμφιαλωτή. Όταν εφαρμόζονται οι ορθές πρακτικές τόσο στη μελισσοκομία όσο και στην εμφιάλωση, η ποιότητα του μελιού παραμένει υψηλή, καθώς η γεύση, το άρωμα και το χρώμα του διατηρούνται αναλλοίωτα, όπως μας τα πρόσφερε η φύση.

Τα μέλια από διαφορετικές περιοχές διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους ως προς τη γεύση, το άρωμα και το χρώμα τους, επειδή προέρχονται από διαφορετικά φυτά, και παράγονται σε περιοχές με διαφορετικές κλιματικές συνθήκες. Οι διαφορές ωστόσο στην θρεπτική τους αξία δεν είναι μεγάλες. Η χημική σύνθεση του μελιού είναι σχεδόν η ίδια σε όλα τα μέλια.

Το καλύτερο μέλι είναι αυτό που μας αρέσει. Βασική όμως προϋπόθεση είναι να έχει παραχθεί με ορθές μελισσοκομικές πρακτικές. Με τον όρο αυτό εννοούμε ότι ο μελισσοκόμος με την εργασία του δεν έχει προκαλέσει αλλοίωση στα φυσικά χαρακτηριστικά του μελιού.

Μέλι ή Ζάχαρη;

Η επιλογή είναι στον κάθε ένα από εμάς. Πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι η ζάχαρη είναι ένα βιομηχανικό προϊόν που κατά τη διαδικασία παραγωγής του, αφαιρούνται όλα τα θρεπτικά συστατικά, ενώ το μέλι είναι μια φυσική τροφή που παράγεται από τις μέλισσες και περιέχει πάνω από 180 φυσικά συστατικά. Η ζάχαρη είναι μια γλυκιά ουσία χωρίς γεύση και άρωμα ενώ το μέλι ανάλογα με την ανθοφορία συλλογής του έχει μοναδικό άρωμα και γεύση.

Η ζάχαρη αποδυναμώνει την άμυνα του οργανισμού και συμβάλει στην παχυσαρκία. Το μέλι είναι εύπεπτο, έχει υψηλή ενεργειακή αξία, είναι καλή πηγή αντιοξειδωτικών, βοηθά τη λειτουργία των ενδοκρινών αδένων, ρυθμίζει τη λειτουργία του εντέρου, προστατεύει από τις αλλεργίες και είναι δυναμωτικό και καταπραϋντικό.

Θρεπτική Αξία του Μελιού

Υδατάνθρακες

Το βασικό συστατικό του μελιού είναι οι υδατάνθρακες σε ποσοστό που κυμαίνεται από 70-80%. Οι δύο βασικοί υδατάνθρακες είναι η φρουκτόζη και η γλυκόζη, σε ίση περίπου αναλογία. Στο μέλι υπάρχουν και άλλοι υδατάνθρακες σε μικρότερες ποσότητες.

Μέταλλα & Ιχνοστοιχεία

Στο μέλι υπάρχουν κατά μέσο όρο 0,17% μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Τα βασικότερα είναι το κάλιο, το νάτριο, το ασβέστιο, ο φωσφόρος και το μαγνήσιο.

Βιταμίνες

Το μέλι περιέχει ελάχιστες ποσότητες βιταμινών κυρίως Α1, Β1, Β6, Β12, C, D και E.

Νερό

Το νερό κυμαίνεται κατά μέσο όρο στο 16-17%. Η περιεκτικότητα του μελιού σε νερό εξαρτάται από τις κλιματολογικές συνθήκες στη χώρα παραγωγής του. Στην Κύπρο λόγω του θερμού κλίματος, τα μέλια έχουν πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε νερό, γι'αυτό και είναι παχύρρευστα.

Πρωτεΐνες & Αμινοξέα

Το μέλι περιέχει πολύ μικρές ποσότητες πρωτεϊνών και ελεύθερων αμινοξέων.

Ένζυμα

Τα ένζυμα βρίσκονται στο μέλι σε μικρές ποσότητες. Παράγονται σχεδόν στο σύνολό τους από τους αδένες των μελισσών, και είναι αυτά που μετατρέπουν το νέκταρ και το μελίτωμα των φυτών σε μέλι.